Britta: “Deze verduurde foto vertelt het bijzondere verhaal van mijn Tsjechisch-Oekraïense oma. Ze had een fijn leven met haar gezin op een groot landgoed in de buurt van Kiev, tot hun geluk werd overstemd door de tweede wereldoorlog, harde winters en hongerjaren. Toen mijn opa gevangen werd genomen en de Russen dreigden alles in beslag te nemen, sloeg ze met haar twee dochters op de vlucht met paard en wagen. Deze foto had ze met wat geld en sieraden in de binnenzak van haar bontjas gestoken. Ze deed er twee jaar over om tot bij familie in Duitsland te geraken. Mijn mama was toen een peuter, maar nog steeds krijgt ze het benauwd als ze hoefslagen hoort van dravende paarden. Hier in West-Europa kon ze langzaam maar zeker een nieuw bestaan opbouwen. Iets later werd mijn opa weer vrijgelaten. In haar grote keuken zat ik vaak te luisteren naar de verhalen terwijl de samovar op het aanrecht pruttelde. In mijn hoofd werd het land van mijn oma een sprookje. De tochten met de Trojka over de bevroren meren. Paardenraces van mannen die vrouwen imponeerden. Kunst en theater! Knedlikem! Feesten! Ondertussen bakte ze verse blini’s en liet me van haar oude wereld proeven. Ik besef nu hoe zwaar het moet zijn geweest, zo halsoverkop alles achterlaten. Maar zeuren deed ze nooit. Mijn mama trouwde met een Duitse piloot. We hebben overal in de wereld gewoond. Ik vraag me wel eens af waar ik echt thuis hoor. Ben ik Tsjechisch? Russisch? Duits? Nederlands? Maar dan hoor ik de stem van mijn oma: waar liefde en harmonie is, daar ben je thuis.”